2562

“พระราชพิธีบรมราชาภิเษกของไทยคาดว่ารับต้นแบบมาจากอินเดีย คือพิธีราชสูยะ ซึ่งประกอบด้วยพิธีการ 3 อย่าง คือ การอภิเษก หรืออินทราภิเษก การกระทำสัตย์ และการถวายราชสมบัติ ซึ่งขั้นตอนการประกอบพิธีมีลักษณะคล้ายกันมาก แต่พระราชพิธีของไทยมีรายละเอียดในแต่ละขั้นตอนมากกว่า เนื่องจากมีการผสมผสานทั้งความเชื่อและพิธีการของศาสนาพราหมณ์ ศาสนาพุทธ และคติดั้งเดิมของไทย พระราชพิธีบรมราชาภิเษกในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์มีรายละเอียดในการประกอบพระราชพิธีแตกต่างกันในแต่ละรัชกาล เพื่อให้เหมาะสมกับเหตุการณ์บ้านเมือง เศรษฐกิจ และจากพระราชดำริในแต่ละพระองค์ ซึ่งขั้นตอนการประกอบพระราชพิธี ประกอบด้วยขั้นตอนหลัก 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นเตรียมพิธี พิธีเบื้องต้น พิธีบรมราชาภิเษก และพิธีเบื้องปลาย

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกตามแบบจารีตประเพณีโบราณ แต่มีรายละเอียดที่ต่างหรือเพิ่มเติมปรับปรุงขึ้นเล็กน้อย โดยเตรียมการตั้งแต่วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2468 เริ่มด้วยการตั้งเครื่องนมัสการสำหรับพิธีจารึกพระสุพรรณบัฏ และการแกะสลักพระราชลัญจกรตราแผ่นดินด้วยงากลึง พิธีเสกน้ำมุรธาภิเษก และการตั้งน้ำวงด้ายเริ่มการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเฉลิมพระราชมณเฑียร ก่อนที่จะเสด็จฯ เข้าพระราชพิธีบรมราชาภิเษก มหาศุภมงคลพระฤกษ์ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 25 กุมภาพันธ์เดือน 4 ขึ้น 14 ค่ำ ปีฉลู สัปตศก แล้วเสด็จฯ ออกมหาสมาคม สถาปนาสมเด็จพระบรมราชินี ประกาศพระองค์เป็นพุทธศาสนูปถัมภก เฉลิมพระราชมณเฑียร และบุคคลต่าง ๆ เฝ้าถวายพระพร ตามลำดับ
พระราชพิธีบรมราชาภิเษกเป็นเรื่องราวทางประวัติศาสตร์อันทรงคุณค่า และเหมาะสมในปีแห่งพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10 จึงนำเสนอผ่านนิทรรศการ และจัดแสดงโบราณวัตถุ ได้แก่ พระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ในงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เหรียญที่ระลึกพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ตาลปัตรพัดรองที่ระลึกงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก “